Największą planetą w Układzie Słonecznym jest Jowisz. Jest to piąta planeta Układu Słonecznego. Znana już starożytnym została nazwana imieniem rzymskiego boga, Jowisza.
Wielkość i wygląd
Jowisz ma masę, która jest trzysta osiemnaście razy większa od masy Ziemi. Planeta obraca się bardzo szybko wokół własnej osi, na równiku zajmuje jej to dziewięć godzin i pięćdziesiąt jeden minut, na biegunach dziewięć godzin i pięćdziesiąt sześć minut. Sprawia to, że Jowisz ma płaski kształt. Powierzchnia Jowisza pokryta jest pomarańczowymi i czerwonymi pasami. Zostały one utworzone z krążących z zawrotną prędkością ponad pięciuset kilometrów na godzinę chmur. W roku 1672 na tarczy Jowisza została odkryta tak zwana czerwona plama.
Księżyce
Wśród innych planet Układu Słonecznego, Jowisz wyróżnia się liczbą naturalnych satelitów. Dzisiaj znamy ich szesnaście. Są to:
Io;
Europa;
Ganimedes;
Callisto;
Metis;
Adrastea;
Amalthea;
Thebe;
Leda;
Himalia;
Lysithea;
Elara;
Ananke;
Carme;
Pasiphae;
Sinope.
Cztery pierwsze księżyce zostały odkryte przez Galileusza w roku 1610. Są one najjaśniejsze i jednocześnie największe. Noszą wspólną nazwę księżyców galileuszowych. Wśród nich największy jest Ganimedes. W porównaniu z nim wszystkie pozostałe są bardzo małe. Powierzchnia wszystkich pokryta jest lodową skorupą. Najbliżej planety krąży księżyc Io. Pierwsze zdjęcia tego księżyca dotarły na Ziemię za pośrednictwem sondy Voyager w roku 1979. Uwieczniła na nich między innymi wybuch wulkanu na powierzchni księżyca.
Atmosfera
Jowisz ma atmosferę w przeważającej części zbudowaną z dwuatomowego wodoru. Poza wodorem w jej skład wchodzi także hel, metan i amoniak oraz śladowe ilości innych gazów. Warstwa zewnętrzna planety jest zbudowana z ciekłego wodoru, niewielkie jądro stanowiące wnętrze planety zbudowane jest z żelaza i krzemianów. Jowisz powoli, ale systematycznie się kurczy i stygnie, gdyż traci wiele ciepła poprzez występujące na jego powierzchni prądy konwekcyjne.
Badania
Jowisz został po raz pierwszy minięty przez wysłany przez NASA próbnik Pioneer 10. W roku 1973 z próbnika zostały przesłane pierwsze zdjęcia Jowisza. Więcej informacji na temat planety udało się uzyskać dzięki wysłaniu kosmicznych sond Voyager 1 i Voyager 2. Pierwsza sonda przekazała na Ziemię zdjęcia jego atmosfery. Sfotografowała również powierzchnię największych księżyców Jowisza. Kolejną sondą, która dotarła do planety była sonda Galileo. Dotarła ona na Jowisza w roku 1995. Sonda wysłała na Ziemię między innymi sporą liczbę zdjęć Ganimedesa. Dzięki tym zdjęciom udało się zyskać nową wiedzę nie tylko na temat Jowisza, ale także na temat jego największego księżyca. Swoją misję sonda Galileo zakończyła w roku 2002. W 2011 roku Amerykanie wystrzelili kolejną sondę, Juno. Miała ona badać satelity Jowisza. Badaniem lodowych księżyców Jowisza miały się zajmować także kolejne, wysyłane przez Amerykanów, sondy. Na dzień dzisiejszy wszystkie plany dotyczące wysyłania kolejnych sond zostały jednak przerwane. Kiedy i czy w ogóle zostaną wznowione na razie nie wiadomo.
