Wiek XX pozwolił na eksplorację kosmosu zarówno przez bezzałogowe próbniki jak i załogowe pojazdy kosmiczne. Za eksploracją kosmosu przemawiały takie czynniki jak postęp naukowy czy zapewnienie przetrwania ludzkości. Początki badań kosmosu były również napędzane przez wyścig kosmiczny między ZSRR a Stanami Zjednoczonymi.
Ważnym wydarzeniem było umieszczenie sztucznego satelity Sputnik 1 na orbicie Ziemi 4 października 1957 roku. Sztuczna satelita to określenie obejmujące przedmiot wykonany przez człowieka(satelita), który porusza się po orbicie wokół ciała niebieskiego. Sztuczny satelita jest po prostu statkiem kosmicznym załogowym lub bezzałogowym, który okrąża konkretne ciało niebieskie takie jak księżyc czy Mars.
Zazwyczaj sztuczny satelita jest sterowany za pomocą silników rakietowych, co pozwala na zmianę orbity i jej nachylenia, a nawet obrót statku. Statki kosmiczne załogowe to zazwyczaj statki wielokrotnego użytku takie jak wahadłowce czy stacje orbitalne.
Sztuczne satelity można podzielić pod względem przeznaczenia takie jak astronomiczny, biologiczny czy geofizyczny. Z kolei pod względem aktywności rozróżniamy satelity czynne i bierne. Można jeszcze podzielić sztuczne satelity ze względu na rodzaj satelity i wyróżniamy np. biegunowy, równikowi czy stacjonarny.
Pierwszym sztucznym satelitą wystrzelonym w kosmos i umieszczonym na orbicie był Sputnik 1. Nazwa w tłumaczeniu oznacza towarzysz podróży. Sputnik 1 prowadził obserwacje wizualne i radiowe na całym świecie. Sputnik 1 był małym i prostym w budowie sztucznym satelitą. Całą budowę statku nadzorował Korolow. Ze względów inżynierskich i estetycznych Sputnik 1 posiadał kształt sferyczny. Umieszczenie Sputnika 1 na orbicie było ogromny sukcesem politycznym, naukowym, a nawet technicznym Związku Radzieckiego.
Sputnik 1 przebywał 3 miesiące na orbicie, gdzie wykonał ponad 1400 obiegów Ziemi i uzyskując przebieg około 70 milionów kilometrów. Wyczerpanie baterii spowodowało jego wyłączenie i 4 stycznia 1958 roku Sputnik 1 wchodząc w gęste warstwy atmosfery spłonął. Źródłem energii elektrycznej była bateria chemiczna.
Wystrzelenie sztucznego satelity przez Związek Radziecki dało im palmę pierwszeństwa w wyścigu zbrojeń. Sputnik 1 posiadał średnicę o rozmiarze 58 cm i ważył 83,5 kg oraz był wyposażony w dwa nadajniki radiowe, dzięki czemu łatwe było odbieranie sygnałów wysyłanych z kosmosu. Sputnik 1 był widoczny na niebie jako szóstej wielkości gwiazdowej, czyli był widoczny za pomocą np. lornetki. Wystrzelenie sztucznego satelity zakończyło okres astronomii obserwacyjnej.
Amerykanie wystrzelili sztucznego satelitę 6 grudnia 1957, ale rakieta eksplodowała po stracie. Dopiero 1 lutego 1958 roku satelita Stanów Zjednoczonych znalazła się na orbicie.
Sztuczne satelity serii Sputnik były wkładem Związku Radzieckiego w w Międzynarodowy Rok Geofizyki. Natomiast samo wystrzelenie Sputnika spowodowało wyścig kosmiczny między ZSRR a Stanami Zjednoczonymi. Dziś wiadomo, że budowa satelity była prowizoryczna, bez wstępnych szkiców i planów.
